احساس ناراحتی یا فشردگی در سینه احساس میشود،داشتن نفس تنگی ناراحتی در خوابیدن، تپش قلب و خستگی عمومی و ناتوانی در انجام فعالیت های روزمره.
رجوع نکردن به هنگام شخص به پزشک اوقات طلایی را برای درمان دریچه از بین می برد، حال آن که پزشک می تواند بیماری دریچه ای را به طریق پرسیدن علائم بیماری، شنیدن صدای قلب و انجام آزمایش ها تشخیص دهد.
مشکلات دریچه قلب قابل پیشگیری و درمان میباشد و با مطلع کردن افراد از علائم و نشانه های آن می توان بسیاری از افرادی که دچار بیماری دریچه ای هستند قبل از این که به مرحله حاد برسند، نجات داد.
بیماری های دریچه ای قلب، بیماری هایی میباشند که با درگیر کردن بافت دریچه ها بر عملکرد آن ها تاثیر می گذارند. دریچه ها در به منظورعملکرد تلمبه ای قلب نقش مهمی ایفا کرده و از برگشت خون جلوگیری به عمل می آورند. هر گونه مشکل عملکردی این دریچه ها می تواند سبب زیاد شدن بار بر عملکرد قلب شود اگر این اختلالات عملکردی کم یا حتی متوسط باشند قلب آن را تحمل می کند ولی اگر به تدریج شدیدتر شود طی سال ها به قلب فشار آورده و در یک کلمه سبب بیماری آن می شود.
اختلالات عملکردی دریچه های قلب نخست هیچ گونه علامتی در بیمار ایجاد نمی کند اما با پیشرفت بیماری، بیمار تحملش به فعالیت های فیزیکی از قبیل ورزش یا بالا رفتن از پله کم می شود و در آخرین نشانه، تنگی نفس حتی در حالت استراحت و احساس خفگی در خواب میباشد. قلب را به دو بخش چپ و راست تقسیم کنیم، سمت راست قلب وظیفه فرستادن خون به ریه ها را به منظور اکسیژنه شدن بر عهده دارد. در قسمت راست قلب دو دریچه 3 لتی (تریکوسپید) و دریچه ریوی وجود دارد.
قسمت چپ قلب وظیفه رساندن خون اکسیژنه به همه ی بافت های قلب با فشار بالاتر (حدود 4 تا 5 برابر سمت راست قلب ) را به عهده دارد. در سمت چپ قلب دو دریچه بسیار مهم میترال و آئورت قرار دارند. دریچه های قلب با توجه به این که در هر ضربان یک بار باز و بسته می شوند، اگر به طور متوسط 70 بار ضربان قلب در دقیقه باشد در طول عمر 70 ساله حدودا 2 میلیارد و پانصد میلیون بار باز و بسته خواهند شد.
روماتیسم قلبی را بیشترین بیماری دریچه ای قلب نام می برند و دلیل این بیماری را این طور عنوان میشود که بیماری روماتیسم قلبی در اثر عدم درمان مناسب و به موقع یک گلودرد چرکی ساده ایجاد می شود. معمولا سن ابتلا 10 تا 12 سالگی است ولی سن بروز بیماری و علامت دار شدن حدود 30 سالگی است و سبب تنگ شدن دریچه ها بخصوص دریچه میترال می شود و گاهی دو دریچه میترال و آئورت را درگیر کرده و حتی سه دریچه را هم در برخی از بیماران تخریب می کند. سال ها است که تنگی دریچه میترال البته به شرطی که بیش از حد ضخیم و استخوانی (کلسیفیه) نشده باشد با بالون زدن بدون عمل جراحی از طریق آنژیوگرافی قابل درمان میباشد.
دژنراتیو، بیماری دریچه ای میباشد که با افزایش سن بیشتر بالای 65 سال دریچه های قلب بخصوص آئورت استخوانی(کلسیفیه) شده و درصورتی که شدت تنگی زیاد باشد احتیاج به عمل جراحی پیدا می کند، البته اگر آئورت ناهنجاری مادرزادی داشته باشد، مثلا به جای این که سه لت (leaflet) داشته باشد دو لت داشته باشد، شاید در سن 40 تا 45 سالگی نیاز به عمل پیدا کنند.
از دیگر بیماری های دریچه ای قلب، بیماری میگزوماتو دریچه میترال است. به دلیل عدم وجود مناسب کلاژن در بافت دریچه میترال، این دریچه ضخیم شده و طی زمان سبب نارسایی دریچه می شود.
در بیش از 90 درصد این بیماران، دریچه قابل ترمیم میباشد. در موارد بسیار معدود عفونت می تواند دریچه های قلبی را درگیر و سبب نارسایی آن ها شود. بیشتر این اتفاق در کسانی می افتد که بیماری زمینه ای دریچه ای و در نتیجه نارسایی دریچه داشته و در زمانی که میکروب وارد بدن می شود مانند کشیدن دندان این میکروب ها سبب این عفونت می شوند. در بیماری دریچه ای مانند بقیه ی بیماری ها علل مادرزادی مسبب درصد کمی از این بیماری است.
موقعی که قلب احتیاج به جراحی پیدا کند، لازم میباشد، قلب را از حرکت کردن متوقف کنیم. در این صورت باید از دستگاه پمپ قلب و ریه در این مدت استفاده کرده تا خون رسانی به اعضای بدن را موقع عمل جراحی قلب به عهده بگیرد و بعد از اتمام عمل دوباره بیمار را از دستگاه پمپ قلب و ریه جدا کنیم.
البته با پیشرفت علم، بهبود روش های جراحی و استفاده از روش های مانیتورکردن دقیق تر، خطر استفاده از این دستگاه پمپ قلب و ریه به صفر نزدیک شده است. پس تمام اعمال جراحی قلب روی دریچه های قلب الزاما عمل جراحی قلب باز هستند البته شاید شکل برش قفسه سینه متفاوت باشد که می تواند با مشورت پزشک جراح قلب در صورت امکان نوع برش کوچک تر را انتخاب کرد.
ترمیم و تعویض دریچه
در تعویض دریچه ما سه نوع دریچه داریم
1- دریچه فلزی
2- دریچه بیوپروتز
3- دریچه هموگرافت
دریچه های فلزی عمر بسیار بالایی دارند شاید این تنها حُسن آن ها باشد، در عوض مسائلی را به دنبال خود دارند، مهم ترین آن ها این که بیمار مادام العمر باید داروی ضد انعقاد خون مصرف نماید. در صورت استفاده نکردن داروی ضد انعقاد روی آن لخته ایجاد شده که اگر لخته در عروق بدن آمبولی کند، سکته مغزی رخ می دهد و در ضمن خود دریچه هم دچار اختلال عملکرد شده که بیشتر احتیاج به عمل مجدد جراحی قلب باز خواهد داشت ولی درصورت مصرف صحیح داروی خوراکی ضد انعقاد و چک کردن آزمایش، احتمال بروز این عارضه به کمتر از یک درصد در سال می رسد. یکی از نکات دیگر در مورد دریچه های فلزی، صدایی است که تولید می کنند که البته طی چند ماه اول بعد از عمل بیمار به آن عادت می کند.
دریچه های بیوپروتزکه از بافت های حیوانی درست می شود و بیشتر 3 تا 6 ماه بعد از عمل فقط نیاز به مصرف داروی ضد انعقاد داشته و بعد از آن بیمار در واقع یک فرد عادی محسوب می شود و هیچ گونه صدایی هم تولید نمی کند، فقط یک عیب عمده دارد و آن هم این که بعد از مدتی بین 15 تا 20 سال دچار اختلال عملکرد شده و احتیاج به تعویض مجدد خواهند داشت. دسته سوم دریچه ها، دریچه های هموگرافت انسانی است، این دریچه ها فقط در موارد خاصی مثل بیماری های مادرزادی قلب یا اندوکاردیت دریچه ای، کاربرد دارد.
پزشکان عمل ترمیم دریچه را نسبت به تعویض دریچه دارای ارجحیت می داند و معتقد میباشند که درصورت ترمیم موفق، بیمار دیگر بیمار محسوب نمی شود ترمیم دریچه نوعی درمان قطعی میباشد و بیمار کامل درمان می شود. در شرایطی که تعویض دریچه در واقع تعویض یک بیماری با یک بیماری دیگر میباشد. ترمیم موفق حداکثر 3 تا 6 ماه نیاز به خوردن داروی ضد انعقاد دارد، صدا ندارد و عملکرد قلب را بر خلاف تعویض دریچه تضعیف نمی کند.با روش های جدید ترمیم بسیاری از بیماری های دریچه ای قلب در اکثریت قریب به اتفاق نیاز به عمل مجدد نخواهند داشت. در بیماری های پیشرفته دریچه ای مخصوصا اگر به خاطر مشکل دریچه میترال، قلب شدیدا ضعیف شده باشد و فقط در صورتی می توان با عمل جراحی به بیمار کمک کرد که جراح بتواند آن دریچه را ترمیم کند.
در سبزیجات ویتامین k وجود دارد و این ویتامین اثر وارفارین را کم می کند. ممکن است اگر بیش از حد موادغذایی حاوی ویتامین k را مصرف کنیم اثر دارو در بدن کم شود و احتمال ایجاد لخته خون در بدن بیشتر می شود برخی اشتباها بر این عقیده هستند که اشخاصی که قرص ضد انعقاد وارفارین می خورند باید از مصرف سبزیجات خودداری کنند اما نکته ای که وجود دارد این است که در زمان مصرف وارفارین یک سری محدودیتهای غذایی باید رعایت شود و می توانند سبزیجات مصرف کنند اما باید برنامه منظم و معینی داشته باشند.